بررسی عوامل اقتصادی و اجتماعی مرتبط با میزان رضایت شغلی دبیران آموزش و پرورش شهرستان بستان آباد
مسعود برومند
در جوامع انسانی نهاد آموزش و پرورش از اهمیت ویژهای برخوردار است. این نهاد از مهمترین عوامل رشد اجتماعی، اقتصادی و تربیتی در هر جامعه ای است و عامل رشد آگاهی و ساماندهی نیروی انسانی می باشد. در نظام آموزش و پرورش هر کشور عوامل متعددی وجود دارد که در شکل، اهداف و کیفیت آموزش و پرورش موثر هستند. آموزش و پرورش یک نهاد اجتماعی است که در زندگی جمعی و گروهی به وجود آمده و متاثر از محیط اجتماعی است. نظام آموزش و پرورش از عناصر مختلفی تشکیل شده است که هر کدام از این عناصر در پیشبرد و اهداف آن موثرند. معلم به منزله یکی از این عناصر، اهمیت خاصی در نظام تعلیم و تربیت دارد و رضایت او از شغلش میتواند در تحقق اهداف نظام آموزش و پرورش تاثیر بسزایی داشته باشد.
امروزه در بین دست اندرکاران تعلیم و تربیت کمترکسی یافت می شود که به اهمیت کار معلم و کیفیت آموزش و پرورش توجه نداشته باشند. بررسی کیفیت آموزش و پرورش در یک نظام آموزشی می تواند از اولویت بالایی برخوردار باشد. شاید بخشی از مشکلات فعلی نظام آموزش و پرورش ناشی از بی توجهی به رضایت شغلی و تاثیر آن بر کیفیت آموزشی باشد. نظامهای آموزشی موفق این ضرورت را تشخیص می دهند و تدوین سیاستها و خط مشی های مناسب این مهم را تحقق می بخشند. رضایت شغلی یکی از عوامل بسیار مهم در موفقیت شغلی است. رضایت شغلی عاملی است که باعث افزایش کارایی و نیز اساس رضایت فردی است. محققان رضایت شغلی را از دیدگاهای گوناگون تعریف نموده اند. اکثر صاحبنظران در خصوص ارتباط شغلی با عوامل اجتماعی اقتصادی اشتراک نظر دارند و معتقدند اگر شغل مورد نظر لذت مطلوب را برای فرد تأمین نماید، در این حالت فرد از شغلش راضی است. بنابراین ترکیب معینی از عوامل اجتماعی اقتصادی گوناگون مانند: امنیت شغلی، پایگاه اجتماعی، رضایت شغلی، –حقوق و مزایا، درآمد، روابط محیط کاری و … سبب می گردد که فرد از شغلش رضایت داشته باشد. هدف اصلی این نوشته بررسی میزان رضایت شغلی دبیران و تعیین عوامل اجتماعی اقتصادی – مرتبط می باشد. با استفاده از روش پیمایشی و ابزار اندازه گیری، پرسشنامه با جامعه آماری دبیران شهر بستان آباد در سال ۱۳۹۳، به تعداد ۴۲۰ نفر بوده است که از این تعداد، ۲۰۰ نفر با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه نهایی انتخاب شده اند. پس ازجمع آوری پرسشنامه ها، اطلاعات لازم توسط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. جهت آزمون فرضیه های پژوهش به تناسب سطوح سنجش متغیرها، از آزمونهای t ، ضریب همبستگی r پیرسون، تحلیل واریانس و رگرسیون استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که در مجموع، رضایت شغلی دبیران در حد متوسط می باشد. همچنین، بین متغیرهای احساس محرومیت، بیگانگی از کار، امنیت شغلی و رضایت شغلی رابطه معنی داری وجود دارد. سایر نتایج اینکه، بر اساس تحلیل رگرسیونی، مقدار ضریب تعیین اصلاح شده به میزان ۳۹ درصد، نشان می دهد که متغیرهای احساس امنیت شغلی، بیگانگی از کار و احساس محرومیت نسبی توانسته اند، ۳۹ / ۰ تغییرات متغیر وابسته رضایت شغلی را تبیین نمایند.
