گسل های تخریبی در شهرستان بستان آباد
شهر بستان‌آباد در ۴۵ کیلومتری شهر تبریز واقع شده است. شهر در دشت بستان‌آباد بر روی پادگانه های آبرفتی استقرار دارد. از نظر سنگ شناسی، ارتفاعات اطراف که شهر به آن سمت در حال گسترش است از ماسه سنگ، مارن و سیلتستون های میوسن تشکیل شده است. عمده ترین عارضه تکتونیکی در شهرستان بستان‌آباد گسل شمال تبریز است. این سیستم گسلی را که بیش از ۲۱۰ کیلومتر طول دارد به چندین قطعه تقسیم کرده است.
بخش شمالی غربی آن به زون گسلی تسوج متصل شده است. درازای گسل تبریز از بستان‌آباد تا صوفیان در حدود ۹۰ کیلومتر برآورد شده است. ولی دنباله آن به سمت جنوب شرقی (حداقل تا قره چمن) و شمال غربی (حداقل تا مرند) ادامه دارد. قطعه جنوب شرقی سیستم گسلی با جهت شمال غربی – جنوب شرقی از شهرستان بستان‌آباد عبور می‌کند. بر اساس زمین لرزه های تاریخی، گسل شمال تبریز دارای بیشینه لرزه خیزی است به‌طوری که در طول تاریخ، زمین لرزه های شدید ناشی از جنبش این گسل ها، شهرها و آبادی های بسیاری را ویران ساخته و قربانیان زیادی گرفته است. از زلزله های سهمگینی که در ارتباط با فعالیت‌های گسل شمال تبریز قبل از سده بیستم در منطقه مورد مطالعه به وقوع پیوسته می توان به زلزله های ۱۷۲۱،۱۷۸۰،۱۸۵۹ میلادی اشاره کرد. در سال های اخیر این شهر چندین بار زمین لزره هایی با بزرگی ۵/۳ – ۵/۴ ریشتر را تجربه کرده است.
با عنایت به فعالیت‌های این گسل زلزله های بزرگی با قدرت تخریبی زیاد در منطقه خصوصاً حوالی بستان‌آباد انتظار می رود. منطقه بین بستان‌آباد – سراب – میانه از نظر لرزه خیزی فعالیت قابل توجهی نشان داده است و در این راستا چندین زمین لرزه در شبکه ملی لرزه نگاری پژوهشگاه لرزه ثبت و پردازش شده اند.
اعلام زمان آخرین فعالیت این گسل مشکل است ولی همواره احتمال شروع مجدد فعالیت آن وجود دارد زیرا عدم اعلام وقوع زمین لرزه در یک مدت طولانی به هیچ وجه دلیل نبودن خطر نیست. لرزه نگاشت های شبکه تله متری آذربایجان طی دو سال ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ نمایانگر تعداد ۱۱۰۰ لرزه محلی با شدت کم که بتواند در بیش از ۳ ایستگاه ثبت شود، می باشند. بدین ترتیب به‌طور متوسط در هر ماه حدود ۵۵ لرزه با درجه ۱ تا ۲/۴ ریشتر شناسایی و محاسبه گردیده که مؤید زمینه فعالیت لرزشی شایان توجه در منطقه می‌باشد و با توجه به مجاورت شهرستان بستان‌آباد با گسل شمالی تبریز باید از احداث ابنیه های مهم با این گسل اجتناب کرد.
پهنه زمین لرزه متأثر از زلزله ۱۷۲۱ م تبریز
